Ümmet İçin İmam Tayin Edilmesi Vâcip mi ve İmamlığın Şartları Nelerdir?

Allah-u Teâlâ veya Resulu tarafından belirli bir kişi hakkında delil olmazsa veya önceki imam kendisinden sonra imam tayin etmezse adaletli bir imam tayin edilmesi vâciptir. Allah-u Teâlâ tarafından halife olarak bırakılma örneği Sad süresinin 26. Âyet-i kerîmesidir. يَا دَاوُ۫دُ اِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلٖيفَةً فِي الْاَرْضِ “(Ey Davud! Biz seni yeryüzünde halife kıldık.)376İmam tarafından halife tayin edime örneği ise Hazreti Ebubekir (radıyallahu anh)’ın kendisinden sonra Hazreti Ömer (radıyallahu anh)’ı halife olarak tayin etmesidir. Fitne zamanında ve diğer zamanlarda imam tayin edilmesinin vâcip oluşunda fark yoktur. Buradaki adaletten maksat şahitlikteki adalettir. Bu da beş şartı gerektirir: 1) Müslüman olmasıdır. Çünkü kâfir birisi Müslümanın maslahatı için çalışmaz. 2-3) Buluğ çağına ermesi ve akıllı olması gerekir. Çünkü çocuk ve deli olan birisi kendi işlerini yerine getirmiyorken nasıl diğer insanların işlerini yerine getirsin. 4) Köle olmaması gerekir. Çünkü köle olan biri kendi efendisinin hizmetinde bulunduğundan ve insanlar tarafından hakir görüldüğü için emrine ehemmiyet gösterilmez. 5) Fasık olmaması gerekir. Çünkü fasıkın emrine ve yasağına değer verilmez. Adaletten maksat zahirde adaletli olmasıdır. Çünkü bizler zahiri adaletle mükellefiz. Batını Adalet görünüşten anlaşılmayacağından imamlığa gelecek kişide şart değildir. Zorla da olsa halife olan kişi bu şartlara sahip olmasa dahi emrine itaat edilmesi gerekir. Vâciptir.