Fetret Ehli Kimdir, Ahiretteki Durumu Nedir?

Fetret, kesinti, aralık, fasıla mânalarında kullanılmaktadır. Dinî bir tabir olarak da iki peygamber arasında geçen zaman için kullanılır. Buhârî’de geçtiği üzere Selmân-ı Fârisî hazretleri (radıyallahu anh) şöyle buyurmuştur: فَتْرَةٌ بيْنَ عِيسى ومُحَمَّدٍ صَلّى اللَّهُ عليهما وسَلَّمَ، سِتُّ مِئَةِ سَنَةٍ. “Hazreti İsa (aleyhisselam) ve Hazreti Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem) arasındaki fetret vakti 600 yıldır.”36Hak olan mezhebe göre fetret devrinde bulunan insanlar, önceden gönderilen peygamberin dininin onlara ulaşan kısmını değiştirseler hatta puta tapsalar dahi Ehl-i Necat yani kurtulanlar zümresindendir. Bunun delili ise İsrâ Suresi’nde geçen 15. âyet-i kerîmedir: وَمَا كُنَّا مُعَذِّبٖينَ حَتّٰى نَبْعَثَ رَسُولاً “Biz bir Resul (elçi) göndermedikçe azap etmeyiz.”37Birçok âlim tarafından kabul gören Eş’arî mezhebine göre “Resul’ü doğrudan doğruya “peygamber” olarak anlamışlar ve peygamber gelmeyen bir kavim için mes’uliyet de olamayacağını savunmuşlardır. Mâturîdî mezhebine göre ise akıl da bir elçidir. Akıl doğru ile yanlışı tefrik ve temyiz edecek bir kabiliyettedir. Onun için aklı olan her insan, yaratıldığını bilir ve kendisini bir yaratanın olması gerektiğini bilmekten mes’uldür. Ama ibadete ait hükümler akıl ile bilinemeyeceğinden bu konuda fetret ehline bir mükellefiyet yoktur. Yani mâturîdiye göre fetret ehlinin mesul olmaması iman için değil, amel için geçerlidir. İmam Rabbanî (kuddise sirruh), Mektûbât isimli eserinin 259. mektubunda, kendi ictihadıyla mâturîdî ve Eş’arî arasında bir yol tutmuştur. Aklın bir hüccet olduğunu ancak üzerine azap tertip edilecek kadar güçlü bir delil olmadığını, bu yüzden fetret ehlinin cehenneme girmeyeceklerini söylemiştir. Ancak cennete girmeninde imana bağlı olduğunu, imanın ya mükelleflerdeki gibi asaleten veya dâru’l-islâm’daki çocuklarda olduğu gibi teb’iyyeten olduğunu söylemiştir. Bu yüzden kendisine bir peygamber daveti ulaşmayan müşriklerin ve dâru’l-harpteki müşriklerin çocuklarının ne cennete ne de cehenneme girmeyeceğine, hesap zamanında günahları kadar azap ve cezasını çekeceğini, kul hakları da alındıktan sonra yok olup hayvanlar gibi toprak olacaklarını söylemiştir.