Rızık İçin Çabalamak mı Faziletlidir Yoksa Çalışmayıp Tevekkül Etmek mi?

Bu hususta ihtilaf vardır. Bir grup çalışmayı daha faziletli görmüştür. Çünkü çalışmadığı takdirde insanların elindekine tamah edecek, onlara boyun eğecek ve onlar karşısında zelil konuma gelecektir. Bunlardan sakınmak için kişi rızkı için gayret etmelidir. Elinde malı var iken de Allah-u Teâlâ’nın kullarına infakta bulunmalı, ihtiyaç sahiplerine yardım etmelidir. Bir başka grup ise tevekkül etmek daha faziletlidir demiştir. Çünkü bunu Allah-u Teâlâ’dan gafil bırakacak şeylerden uzaklaşmak, tam bir teslimiyet ve Allah-u Teâlâ’ya sımsıkı bağlanmak olarak görürler. Dayanak olarak şu hadisi getirirler: من انقطع الى الله سبحانه وتعالى كفاه الله كل مؤنه و رزقه من حيث لا يحتسب ومن انقطع الى الدنيا وكله الله اليها. “Kim Allah-u Teâlâ’ya bırakırsa Allah-u Teâlâ ona azık vermekle yeter ve hiç beklemediği yerden rızıklandırılır. Kim ki Allah-u Teâlâ’yı bırakıp dünyaya yönelirse Allah-u Teâlâ onu dünyayla baş başa bırakır.”363Bu ihtilaf ebu Cafer Taberî ve ona uyan âlimlere göredir. Onlar çalışmakla tevekkül etmenin bir arada olamayacağını söylemişlerdir. Ancak cumhura göre çalışmak tevekkül etmeye ters değildir. Tercih edilen görüş de cumhurun görüşüdür. Onlar Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’in yaptığı gibi dünya için çabalamanın gerektiğini ve elinden geleni yaptıktan sonra Allah-u Teâlâ’ya tevekkül etmeyi tercih etmişlerdir. Çünkü ne çalışmak tevekküle ne de tevekkül çalışmaya engel değildir. En doğru tevekkül anlayışı da budur. Mü’min hiç ölmeyecek gibi dünyaya, her an ölecek gibi de ahirete çalışmalı ve bu doğrultuda yaşamalıdır.