Riyanın Çeşitleri Nelerdir?

Riya açık ve gizli olmak üzere ikiye ayrılır. Açık Riya: İbadeti sadece insanlar görürken yapmaktır. Tek başına kaldığında ise hiç ibadet etmemektir. Gizli Riya: İnsanlar olsa da olmasa da ibadet etmek, ancak insanlar onu görünce kalben sevinmektir. Fudayl b. İyâz (rahimehullah) şöyle buyurmuştur: “insanlar için amel işlemek (küçük) şirktir. İnsanlar için amel etmeyi bırakmak riyadır. İhlas ise Allah’ın (celle celâluhû) seni bu iki durumdan da kurtarmasıdır. Yani bir ibadet yapmaya niyet edip insanlardan korktuğu, çekindiği için onu yapmamak riyadır. Ancak tek başına kaldığında yapmak için ertelerse müstehaptır olur. Nitekim bir gün Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem): “–Sizin için en çok korktuğum şey, küçük şirktir.” Buyurmuştu. Yanındakiler: “–Küçük şirk nedir ey Allâh’ın Resulü?” diye sordular. Resulullah Efendimiz (s.a.v) şu cevabı verdi: “–Riya, yani gösteriştir. Kıyamet günü insanlar amellerinin karşılığını alırlarken, Allah-u Teâlâ riya ehline: «–Dünyadayken kendilerine mürâîlik yaptığınız/amellerinizi göstermek istediğiniz kimselere gidin! Bakın bakalım onların yanında herhangi bir karşılık bulabilecek misiniz?» buyurur.”402