Mükellef Kişiye İlk Vâcip Olan Nedir?

Bu hususta 12 farklı görüş vardır. Bunlar; 1- İmam Eş’arî (rahimehullah)’a göre: Mârifettir. Allah-u Teâlâ’yı bilmektir. 2- Ebu İshâk (rahimehullah)’a göre: Mârifete ulaştıran delildir. 3- Kadı Bâkıllânî (rahimehullah)’a göre: “delilin ilk aşaması.” Mesela âlem sonradan oluşmuştur. Her sonradan oluşanın bir meydana getireni vardır. Cümlelerinin ikisinin toplamı delili oluşturur. Bunların ilk cümlesi delilin ilk aşamasıdır. 4- İmâmü’l-Haremeyn (rahimehullah)’a göre: Delile yönelmektir. Yani kalbi meşgul eden başka şeylerden boşaltmaktır. 5- Taklid 6- Kelime-i şehâdeti söylemek 7- Mu’tezile’den Ebû Hâşim’e göre: Şüphedir. Bu görüş “Asıl talep edilen şüpheyi gidermektir.” denilerek reddedilmiştir. Çünkü akaid de olan bir şeyde ki şüphe küfürdür. Şüphenin olması istenemez. Eğer onlar fikri kabul etmeden düşünmeyi kastetmişlerse delili düşünmekle aynı olur. 8- İman 9- İslam Bu iki görüş de hem imanın hem de İslâm’ın gerçekleşmesinin marifete ihtiyaç duymasından dolayı reddedilmiştir. 10- Delilin vâcip olduğuna inanmak 11- Olan vaktin vazifesidir. Mesela vakit namazı daralsa o öne alınır. (Batıldır.) 12- Ya taklid ya da mârifettir. Kişinin tercihine kalmıştır. En doğrusu 1. görüş olan mârifettir. Daha sonra 2. görüş ve 3. görüş yani delil ve delile yönelmektir.