İnsan Nasıl Allah-u Teâlâ’yı Bulabilir?

Kişinin evvela kendini tefekkür ederek bilmesi lazımdır. Kim kendinin muhtaç ve sonradan var olduğunu anlarsa, muhakkak sonradan kendini var eden bir zâtın olmasının zorunlu olduğu ve onun iradesi ve kudreti tam, kadim ve hiçbir şeye ihtiyacı olmayıp her şeyin ona muhtaç olduğunu anlar. Bundan dolayı Yahyâ bin Muâz (rahimehullah) şöyle demiştir: من عرف نفسه فقد عرف ربه “Kim ki kendini tanırsa Rabbini tanır.” Nitekim âyet-i kerîmede: وَفٖٓي اَنْفُسِكُمْؕ اَفَلَا تُبْصِرُونَ “Hatta kendinizde de (alametler ve deliller vardır) Hiç görmüyor musunuz?48 (Tefekkür edip hakikati görmüyor musunuz?)” Âyet-i kerîmede tefekkürle emrolunuyoruz. Nasıl tefekkür edeceğimiz ise Mü’minun Suresi 12-13 âyetinde ve Bakara Suresi 164. âyet ve daha birçok âyette nasıl tefekkür edeceğimiz açıklanmıştır. Mü’minun Suresi 12 ve 13. Âyetleri: وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْاِنْسَانَ مِنْ سُلَالَةٍ مِنْ طٖينٍۚ ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فٖي قَرَارٍ مَكٖينٍ {12} Gerçek şu ki biz insanı çamurdan alınmış bir özden yaratıyoruz;49 {13} Sonra onu sağlam bir korunakta nutfe haline getiriyoruz.50Bakara Suresi 164. Âyet: اِنَّ فٖي خَلْقِ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَاخْتِلَافِ الَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْكِ التي تجري فِي الْبَحْرِ بِمَا يَنْفَعُ النَّاسَ وَمَٓا اَنْزَلَ اللّٰهُ مِنَ السَّمَٓاءِ مِنْ مَٓاءٍ فَاَحْيَا بِهِ الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فٖيهَا مِنْ كُلِّ دَٓابَّةٍ وَتَصْرٖيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَٓاءِ وَالْاَرْضِ لَاٰيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ “Kuşkusuz, göklerin ve yerin yaratılışında, gece ve gündüzün değişmesinde, insanlara fayda veren yüklerle denizde seyreden gemilerde, Allah-u Teâlâ’nın gökten indirerek onunla ölü haldeki toprağa can verdiği ve orada her çeşit canlının yetişmesini sağladığı yağmurda, rüzgârları ve gökle yer arasında emre hazır bekleyen bulutları evirip çevirip yönlendirmesinde aklını işleten bir topluluk için elbette nice deliller vardır.”51