Haşr Kaç Çeşittir?

Ahirette haşr (toplanmak) iki şekilde olacaktır: 1) Haşr olunacak kimselerin Allah Teâlâ’ya hiç isyan edilmemiş mukaddes bir yerdeki duracakları mevkıfe doğru toplanmaları. Bu haşırda insanlar 3 kısımda ayrılır. Muttaki kullar binek üzerinde, ameli az olanlar yürüyerek, kâfir olanlar ise yüzüstü sürünerek haşrolacaktır. 2) İnsanların haşrolduktan sonra topladıkları mevkıften cennete ya da cehenneme yönlendirilmeleridir. Birincisinin delili: ويَوْمَ نُسَيِّرُ الجِبالَ وتَرى الأرْضَ بارِزَةً وحَشَرْناهُمْ فَلَمْ نُغادِرْ مِنهُمْ أحَدا “Habibim! Dağları (yerlerinden söküp, bulutlar gibi havada) yürüteceğimiz, böylece senin de yerin tamamını apaçık bir halde göreceğin ve bizim onlardan hiçbir kimseyi (ölü) bırakmayarak, kendilerini (kabirlerinden diriltip mahşere) toplayacağımız o günü (devamlı hatırla)”253 يحشر الناس يوم القيامة ثلاثة أصناف: صنف مشاة وصنف ركبانا وصنف على وجوههم “Kıyamet günü insanlar üç çeşit haşrolunacaktır: Bazıları binek üstünde bazıları yürüyerek bazıları yüzleri üstünde mahşer yerine gidecek.”254 İkincisinin delili: يَوْمَ نَحْشُرُالْمُتَّقٖينَ إِلَى الرَّحْمٰنِ وَفْداًۙ ﴿٨٥﴾ وَنَسُوقُ الْمُجْرِمٖينَ اِلٰى جَهَنَّمَ وِرْداًۘ ﴿٨٦﴾ “Takva sahiplerini (Salih amellerinin ve kestikleri kurbanların bir karşılığı olarak altın eyerli ve yakut semerli develerle taşınan) binekli heyetler hâlinde O Rahmân (ın manevî huzurun)a haşredeceğimiz günü (hiç unutma)! O (en büyük cürüm olan inkâr suçunu işlemiş) mücrimleri ise, (suya sürülen) susuz (hayvanlar gibi) oldukları halde cehenneme sevk edeceğiz.”255